Hayvan-ı natık

 Hayvan kelimesi arapça hay mastarından türetilmiş bir kelimedir. Türkçe karşılığı canlıdır. Yani hayvan; canlı olan, diri olan demektir. Yine aynı kökten türeyen Allah'ın El-Hayy ismi de bu bağlamda; ezeli ve ebedi olarak canlı olan anlamına gelen bir isimdir.

Natık kelimesi ise Arapçada konuşmak anlamına gelir. Nutuk kelimesi de buradan türetilir. Türkçe karşılığı konuşma, söylev gibi anlamlara gelir. Bu bağlamda insana cism-i natık yani konuşan cisim yahut hayvan-ı natık yani konuşan canlı denir. 

Öyleyse Hayvan-ı Natık, konuşan canlı demektir. Eskiler bu nitelemeyi insanı diğer canlılardan ayırmak için kullanmışlar. 

Peki öyleyse, her konuşan canlı insan mıdır? Mesela papağanlar da konuşabilme yeteneğine sahip canlılardır, o halde papağanlar da mı insandır? Değilse, insan ile papağan arasındaki fark nedir? 

Natık kelimesi Farsçada sadece konuşmak anlamına gelmez. Bu kelimenin ince, güzel ve yetkin gibi sıfatları da vardır. Yani Farsçada natık, güzel konuşmak, yetkin söz söylemek gibi anlamlara gelir. Bu yüzden Mustafa Kemal'in eseri Nutuk da gelişigüzel bir konuşma anlamında isimlendirilmemiş ve pek ziyade güzel ve yetkin bir söylev anlamında isimlendirilmiştir. 

Öyleyse papağanın insan olarak nitelenmemesinin yegane nedeni, yetkin ve güzel konuşamamasıdır. 

Lakin burada yeni bir soru doğar. 

"Yetkin ile yetkin olmayan konuşmayı birbirinden nasıl ayırt ediyoruz? Ölçüsü ve yöntemi nedir?"


-Elbette akıldır. Şuurdur. Akıl ve şuurun illeti de düşünmektir.

O halde insan, papağan gibi gelişigüzel ve takliden konuştuğu için değil, akil olarak şuurla düşündüğü ve bunun neticesinde konuştuğu için hayvan-ı natıktır. Yani insan düşündüğü için hayvan-ı natıktır.

Öyleyse taklit eden insan, biyolojik (beden) yönüyle insandır belki ama psikolojik (ruhi) yönüyle papağandan farksızdır...


(Döneminin en büyük hermenotikçileri olan mutasavvıflar insan olabilmenin ilk şartının hayvan-ı natık olmak olduğunu söylemişlerdir. Peki ya kalan şartalr???)



Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kanun ile Yasa arasındaki fark nedir?

Bugün bu iki kelime elbette eş anlamlı kabul edilerek ziyadesiyle birbiri yerine kullanılıyorlar. Lakin bu onların aralarında temel bir fark olmadığı anlamına gelmiyor. Zira böylesi bir fark bulunmasa; dil, doğası gereği, ikisinden birini eritir ve yüzlerce yıldır muhafaza etmezdi. Bize göre bu iki kelime, günümüzde anlam daralmasına maruz kaldıkları ve hukuk sistemimizin neliği konusunda hala ortak bir karar varılamadığı için birbiri yerine kullanılıyorlar. Osmanlı hukuk sistemine baktığımızda fark çok daha açık olarak ortaya çıkıyor. ... Biz yazımıza “Yasa, doğal kurallardır; kanun ise yapay ve tabi kurallardır” diyerek başlayalım. Yasa, keşfetmek yoluyla ortaya çıkarken kanun yaratmak yoluyla ortaya çıkartılır ve meşruiyetini de yasadan alır. İslam hukukunda yasaya şeriat, kanuna ise maslahat (örf/adet vs) denmekteydi. Zira bir hukukçu, nasstan istinbat yoluyla bir hükme ulaşırsa, bu bir yasa (şeriat) olmaktaydı. Çünkü bu yolla ulaşılan hüküm hukukçuya değil, Tanrıya ait kabul edili...
Devamı

Mitoloji, Ne İş Yapar?

  Bir ırkın mitolojisi, o ırkın tinsel özelliklerini ortaya koyar. Çünkü kutsal, kapasite ve bakış açısına (anlayışa) göre tecrübe edilir. Dolayısıyla kişinin kutsal ifadesi, kişinin kutsaldan çıkarttığı kendisidir. Bir diğer yönüyle ise muhayyilesinde bulunan ideal tiplemesidir.   Dolayısıyla Grek Mitolojisininin tanrıları Grek, Türk mitolojisindeki tanrılar Türk, Arab’ın mitolojisindeki tanrılar Arab, İbrani mitolojisindeki tanrılar İbrani’dir desek pek mübalağa sayılmaz. Zira Türk tanrıları savaşçı ve yağmalayıcı, Yunan’ın tanrıları sofistike ve cinsel yönelimleri aktif, Arap tanrısı otoriter ve    sıcağı ceza olarak görür (sıcak iklimdedir çünkü), İbrani tanrısı ise ırkçıdır, hint tanrıları doğacıdır vs.  Bu tanrıların her birini, ait olduğu toplumdan ayrı olarak okuyamaz ve değerlendiremezsiniz. Diğer yandan toplumların din değişikliği de, yeni dini eski mitolojisine uydurmak suretiyle gerçekleşir. Zira Allah, Türklerin inancında “devlet” mefumunu destekley...
Devamı

İSLAMA GÖRE VAROLUŞUN SIRRI NEDİR?

     İslama göre varoluşun sırrı nedir?      Bu sırra bir tek peygamber ve peygamberler, dolayısıyla kutsal kitaplar üzerinden mi ulaşabiliriz? Peygamberlik kapısı kapanmış mıdır?       Yoksa bugünün insanları da peygamberler gibi miraca çıkıp hakiki bilgiye m uhatap olabilirler mi?   Gelin, bu soruları, müslüman düşünce gruplarının cevapları üzerinden inceleyelim.          İslam düşünce geleneğinin varlık anlayışıyı idealist bir tasavvura sahiptir. Öyle ki kabule göre varlık, mevcut ve vücut olmak üzere iki kısma ayrılır. Mevcut, maddi alem anlamında kullanılırken vücut, manevi alem anlamında kullanılır.      Dolayısıyla İslam Düşüncesinde var olan her şey, var olmak bakımından hem mevcuttur hem de vücuttur. Zira dinin yegane kaynağı olan insan da, hem mevcut hem de vücuttur. İnsanın mevcut varlığı, beden kavramı ile ifade edilirken vücut varlığı ise ruh kavramı ile ifade edilir. ...
Devamı