İnsanlık olarak Tanrı fikrinin ilk ne zaman ortaya çıktığını ve ilk ortaya çıkan Tanrı fikrinin mahiyetini bilmiyoruz ancak Tanrı fikri ile varlık fikrini uzlaştırmak yahut ayrıştırmak için ilk kez aklını kullanmaya çalışan insanları biliyoruz. Pek tabii bugün aklın tanımı ve anlamı o günkünden farklı. Dolayısıyla “ilk aklını kullanan insanlar derken varlığa dair fikirlerini ilk kez dinden edinmeyen insanları” kastettiğimizi de ifade edelim. Bunun öyle yazıldığı kadar basit olmadığını da tahmin edebilirsiniz ancak bilebilmeniz de gerekiyor. Bu yüzden bir kaç misal verelim.


Mesela varlık (mevcut), eğer Tanrı gibi ezeli ise o da bir tanrıdır. Dolayısıyla tanrı tek değildir. Hem varlığın tanrılığı hem de tanrının tanrılığı söz konusudur. Böylesi bir durumda da tanrı ve varlık arasında yaratan ve yaratılan ilişkisi kurulamaz. Dolayısıyla Tanrı’nın ancak ilk muharrik (hareket ettirici) olarak varlığı anlamlandırılabilir. 


Yok eğer varlık ezeli değil ise bu seferde, varlığın varlığının dayandığı (ontolojik anlamda) bir varlık olması gerekir. Bu varlık hiç şüphesiz yegane ezeli olan varlık olan (vacübul vücut) Tanrı’dan başkası olamaz. O halde varlık, her iki ihtimalde de Tanrı’dır.


Peki tanrı tek ise tek Tanrı’dan bu kadar çokluk (çeşit) nasıl ortaya çıkmıştır? (Bu soru, iyi bir tanrıdan kötülük nasıl sadır olur sorusunu da içerir.)

...

Daha binlerce soru. 


Derdimiz bu soruları yeniden gündeme almak ve cevaplamaya çalışmak değil ancak dinin sunmuş olduğu gözlenemez, deneyimlenemez yahut akledilemez bilgilerin ilk kez nasıl inanmanın konusu olmaktan bilmenin konusu olmaya dönüştürüldüğünü, soruların mahiyetinden görebilmenizi istiyoruz. Böylece insanın, önce benliğinin varlığını ardından dış dünyanın varlığının anlamlandırma gereksinimini, tatminini ve tatmin süreceğini görebileceğiz.


Bu sorulara cevap bulmak için insanlık 3000 yıldır bir çok sistem kurdu. Bir çok paradigma oluşturdu ve bir çok usul ile cevaplar buldu. Ancak hiçbiri insanı tam anlamıyla tatmin etmedi. Dolayısıyla yeni metod arayışları her zaman devam etti.


Bu sistemlerin atası elbette teoloji idi. Fakat zamanla teolojiden arınmış rasyonalist felsefe, teolojinin tahtını devirdi ve hakimiyeti ele geçirdi. Fakat tarih, felsefenin saltanatının yıkılmasına şahitlik etmek zorunda kaldı. Zira felsefeden doğan ve zamanla felsefeyi tahtın edebilecek bir güce sahip olan bilim (Deney+gözlem: emprizim) bilginin yegane hakimi olacak gücü elde etti.


Kadim insan; kesin (iyi) bilgi, doğru (iyi) davranış,  iyi insan ve tanrılığı aramakla bireysel tekamülünü arzularken modern insan tekamül de dahil her bir şeyi yeniden anlamlandırmayı felsefeye, anlamlandırılan bu değerlere ulaşmayı dine, ulaşıp ulaşamadığının kontrolünü de bilime bıraktı. (Elbette bu şahsi kanaatim) Pek tabii bu görev dağılımını yapan Felsefe olsa da, 



Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kanun ile Yasa arasındaki fark nedir?

Bugün bu iki kelime elbette eş anlamlı kabul edilerek ziyadesiyle birbiri yerine kullanılıyorlar. Lakin bu onların aralarında temel bir fark olmadığı anlamına gelmiyor. Zira böylesi bir fark bulunmasa; dil, doğası gereği, ikisinden birini eritir ve yüzlerce yıldır muhafaza etmezdi. Bize göre bu iki kelime, günümüzde anlam daralmasına maruz kaldıkları ve hukuk sistemimizin neliği konusunda hala ortak bir karar varılamadığı için birbiri yerine kullanılıyorlar. Osmanlı hukuk sistemine baktığımızda fark çok daha açık olarak ortaya çıkıyor. ... Biz yazımıza “Yasa, doğal kurallardır; kanun ise yapay ve tabi kurallardır” diyerek başlayalım. Yasa, keşfetmek yoluyla ortaya çıkarken kanun yaratmak yoluyla ortaya çıkartılır ve meşruiyetini de yasadan alır. İslam hukukunda yasaya şeriat, kanuna ise maslahat (örf/adet vs) denmekteydi. Zira bir hukukçu, nasstan istinbat yoluyla bir hükme ulaşırsa, bu bir yasa (şeriat) olmaktaydı. Çünkü bu yolla ulaşılan hüküm hukukçuya değil, Tanrıya ait kabul edili...
Devamı

Mitoloji, Ne İş Yapar?

  Bir ırkın mitolojisi, o ırkın tinsel özelliklerini ortaya koyar. Çünkü kutsal, kapasite ve bakış açısına (anlayışa) göre tecrübe edilir. Dolayısıyla kişinin kutsal ifadesi, kişinin kutsaldan çıkarttığı kendisidir. Bir diğer yönüyle ise muhayyilesinde bulunan ideal tiplemesidir.   Dolayısıyla Grek Mitolojisininin tanrıları Grek, Türk mitolojisindeki tanrılar Türk, Arab’ın mitolojisindeki tanrılar Arab, İbrani mitolojisindeki tanrılar İbrani’dir desek pek mübalağa sayılmaz. Zira Türk tanrıları savaşçı ve yağmalayıcı, Yunan’ın tanrıları sofistike ve cinsel yönelimleri aktif, Arap tanrısı otoriter ve    sıcağı ceza olarak görür (sıcak iklimdedir çünkü), İbrani tanrısı ise ırkçıdır, hint tanrıları doğacıdır vs.  Bu tanrıların her birini, ait olduğu toplumdan ayrı olarak okuyamaz ve değerlendiremezsiniz. Diğer yandan toplumların din değişikliği de, yeni dini eski mitolojisine uydurmak suretiyle gerçekleşir. Zira Allah, Türklerin inancında “devlet” mefumunu destekley...
Devamı

İSLAMA GÖRE VAROLUŞUN SIRRI NEDİR?

     İslama göre varoluşun sırrı nedir?      Bu sırra bir tek peygamber ve peygamberler, dolayısıyla kutsal kitaplar üzerinden mi ulaşabiliriz? Peygamberlik kapısı kapanmış mıdır?       Yoksa bugünün insanları da peygamberler gibi miraca çıkıp hakiki bilgiye m uhatap olabilirler mi?   Gelin, bu soruları, müslüman düşünce gruplarının cevapları üzerinden inceleyelim.          İslam düşünce geleneğinin varlık anlayışıyı idealist bir tasavvura sahiptir. Öyle ki kabule göre varlık, mevcut ve vücut olmak üzere iki kısma ayrılır. Mevcut, maddi alem anlamında kullanılırken vücut, manevi alem anlamında kullanılır.      Dolayısıyla İslam Düşüncesinde var olan her şey, var olmak bakımından hem mevcuttur hem de vücuttur. Zira dinin yegane kaynağı olan insan da, hem mevcut hem de vücuttur. İnsanın mevcut varlığı, beden kavramı ile ifade edilirken vücut varlığı ise ruh kavramı ile ifade edilir. ...
Devamı